بازشناخت پخت گرده ی شب یلدا در فرهنگ اقوام لر

واژه ی «گرده» از دیرباز در فرهنگ ایران زمین، واحد شمارش نان بوده ست، هم به لحاظ شکل فیزیکی آن که گرد و مدور بوده ست، و هم به لحاظ پخت نان که از گذشته بر روی تاوه پخت می شده و خمیر ورآمده ی نان بر روی تاوه پهن می شده ست،، دو دیگر در جامعه ی عشایری، برزگران و دهقانان که به علت ماندن در گرمسیر در فصل کاشت و برداشت و دوری از خانواده در مدت یک ماه یا بیشتر ناچار بودند که خودشان نسبت به پخت نان اقدام کنند و نان گرده ی لری به سبب ویژگی در ابعاد بزرگ و کوچک آن، و پخت آن در آتش تژگاه بدون استفاده از تاوه، سادگی پخت آن را مهیا نموده ست؛سه دیگر در نخستین شب زمستان که «شو اول چله، یا شو اول قوار» نام دارد، در فرهنگ اقوام لر یک افسانه ی مانا و شگرف وجود داشته ست که در این شب باید تاس نان خانواده خالی نباشد،، به همین سبب در شب اول زمستان در آیینی جاودانه، آتشی روح فزاینده و افروزنده در تژگاه روشن می نمودند و یک گرده ی یادبود بر پایه ی باورهای فرهنگی خود می پختند و در خمیر آن یک مهره می انداختند و پس از پخت گرده آن را تقسیم می کردند و هر کدام از اعضای خانواده که مهره ی شانس در سهم او می افتد، وجود آن فرد مظهر و نشانه رزق و شانس و برکت آن خانواده بوده ست،، نکته ی ارزنده و جالب که در تقسیم گرده وجود داشته و دارد و ذکر آن نکته برایم قابل تحسین و ستایش هست، در تقسیم گرده ی شب یلدای اقوام لر، افزون بر سهم اعضای خانواده، سهمیه هایی برای مهمان، تفنگ، گاوجفت، اسب و قوچ گله معین می کردند و بر این باور بودند که رزق و روزی خانواده ممکن ست در وجود این اقلام و ابزارها و حیوانات اهلی باشد،، به هر روی آیین پخت گرده یک آیین فرهنگی هست و نکوداشت این آیین در فرهنگ ایلیاتی بایسته و شایسته ست حتی اگر افراد باورمند به فرهنگ ایلیاتی در شهرها و کلان شهرها زندگی کنند؛