معاویه زمانه‌ات را بشناس

یعقوب ربیعی|دوکوهه آنلاین

جنگ‌شناختی همیشه بوده و هست. جنگ‌شناختی یعنی همین که جوان غسانی در سپاه شام در جنگ صفین شمشیر به دست گرفته و دلاورانه می‌جنگید و علت جنگیدنش را نماز نخواندن اميرالمؤمنين علی(علیه‌السلام) می‌دانست. جنگ شناختی یعنی همین که در بحبوحه جنگ صفین، این قدر فضای ذهنی و ادراکی بر علیه امام علی(علیه‌السلام) تنگ شده بود که برخی مانند ربیع بن خثیم که جزو زُهّاد ثَمانیه یا هشت زاهد معروف قرن اول بود در حقانیت طرفین شک کرده بودند.

اینهایی که در جنگ صفین و در نزاع معاویه و امیرالمؤمنین علی(علیه‌السلام) آمدند و گفتند: «انّا قد شککنا فی هذا القتال» ما در جنگ شک کردیم اینها انسان‌های کمی نبودند، همگی قراء قرآن و از صحابی عبدالله بن مسعود بودند.
جنگ شناختی مانند آتش افتادن به جنگل است تر و خشک نمی‌کند؛ از ربیع بن خثیم تا آن جوانک غسانی را اسیر خود می‌کند. کسی که بر فرق علی(علیه‌السلام) ضربه می‌زند علی را می‌شناخت، مقامش را می‌شناخت و حتی در برخی روایات تاریخی تنها کسی بود که سه بار دستان امام را گرفته و با ایشان بیعت کرده بود. اما یکی از عواملی که باعث می‌شود اشقی الاشقیاء شود فریفته شدن در همین وسوسه‌های شناختی و ادراکی است.
معاویه مرد؛ اما داستان فریفتن‌ها و فریفته‌شدن‌ها باقی است. امروز معاویه‌ها تکثیر شده‌اند یکی از آنتن‌های ملکه و آل‌سعود بیرون می‌زند یکی از لابه‌لای توئیتر و اینستاگرام. فرق نمی‌کند ممکن است معمم باشد و چند روزی لُمعه دمشقیه و یا مکاسب خوانده باشد و یا مُکَلّایی از دل مکاتب فلسفی و سیاسی و یا شاید بازیکنی که به غیر از دریبل زدن چیزی در وجودش نمی‌توان یافت.
امروز هم مانند هماورد صفین آنچه نیاز است اول شناخت عرصه است. اول باید شناخت که حق کجاست و باطل کیست؟ چرا که اولین توصیه حضرت امیر این بود که فرمود: «ان الحق و الباطل لا یعرفان باقدار الرجال، اعرف الحق تعرف اهله، و اعرف الباطل تعرف اهله»؛ حق با شخصیت‌‌ها شناخته نمی‌‌شود؛ حق را بشناس تا اهل آن‌ را بشناسی و باطل را بشناس تا اهل باطل را بشناسی.
گام دوم عمار شدن و جهاد تبیین است؛ آنچه شمشیر مالک را تیز می‌کرد زبان بران عمار یاسر بود و شمشیرش آنگاه کند شد که جنگ شناختی تاثیرش را گذاشت و علی(علیه‌السلام) دستور به برگشت داد.